เอสปันญ่อล (Espanyol) ชื่อเต็ม (Reial Club Deportiu Espanyol de Barcelona) หรือเรียกกันในนามฉายาว่า “เจ้านกแก้ว” อยู่เมืองบาร์เซโลน่า แคว้นกาตาลุญญ่า ก่อตั้งขึ้นในวันที่ 28 ตุลาคม ค.ศ. 1900 เดิมทีสนามกีฬาที่ใช้ในการแข่งขันอยู่แคว้นซาร์เรีย หรือรู้จักกันในนามโซเซียดาด เป็นสโมสรแรกของสเปนที่เริ่มต้นจากการรวมตัวของเหล่าแฟนบอลล้วนๆ จนเข้ามาสู่การแข่งขันระดับอาชีพได้ เดิมที่ เอสปันญ่อล สวมเสื้อสีเหลือง ส่วนกางเกงนั้นให้เลือกตามอิสระของนักเตะ โดยเสื้อสีเหลืองนั้นมาจากกลุ่มผู้ก่อตั้งอย่าง เองเจล โรดริเกซ ลุยซ์ (Angel Rodriguez Ruiz) ที่เป็นประธานสโมสรคนแรกและเป็นวิศวกรรมที่มหาวิทยาลัยบาร์เซโลน่า โดยใช้อุปกรณ์สีเหลืองเป็นหลักในการทำงาน ต่อมาสโมสรก็ได้ทำการปรับเปลี่ยนชื่อเป็น คลับ เอสปันญ่อล เดอ ฟุตบอล (Club Espanol de Futbol) ช่วงแรกเริ่มสโมสรประสบความสำเร็จด้วยการคว้าแชมป์ของเขตคาตาลุนญ่า ในช่วงปี ค.ศ. 1906 สโมสรประสบปัญหาในด้านเศรษฐกิจ เลยทำให้นักเตะส่วนใหญ่ย้ายไปเล่นที่สโมสร เอ็กซ์ สปอร์ติ้งคลับ และในปี ค.ศ. 1909 สโมสรก็ได้เปลี่ยนมาเป็น คลับ เดปอร์ติโบ เอสปันญ่อล (Club Deportivo Espanol) สโมสร คือ หนึ่งในไม่กี่สโมสรของประเทศสเปนที่ได้รับการับรองจากราชวงศ์ พระเจ้าอัลฟอนโซ่ ในปี ค.ศ. 1912 และได้สิทธิใช้คำว่า เรอัล นำหน้าชื่อสโมสร นั้นเลยเป็นที่มาของชื่อสโมสรในปัจจุบัน หลังจากมีการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและมีการจัดตั้งสาธารณรัฐสเปนที่ 2 ขึ้นมา โดยมีการงดเว้นสัญลักษณ์หรือชื่อที่แสดงถึงความเชื่อมโยงต่อราราชวงศ์ของสเปน ทางสโมสรเลยได้มีการปรับเปลี่ยนมาเป็น คลับ เดปอร์ติโบ เอสปันญ่อล

ในปี ค.ศ. 1994 สโมสรก็ได่สร้างทีมสำรองหรือทีมเยาวชนชุดบีขึ้นมา เพื่อลงแข่งขันอยู่ดิวิชั่น 2 หรือ เซกุนด้า ดิวิชั่น หลังจากที่ เอสปันญ่อล ได้แชมป์โกปาเดลเรย์ในปี ค.ษ. 2006 สโมสรก็ได้สิทธิเข้าไปร่วมแข่งขันยูฟ่าคัพ พร้อมกับจบในอันดับที่ 1 ของรอบแบ่งกลุ่ม แล้วก็ทะลุเข้าถึงรอบชิงชนะเลิศ แต่ท้ายที่สุดก็เป็นได้แค่รองแชมป์ เพราะเสมอกับเซบีย่าไป 2-2 ก่อนที่จะมาพ่ายจากการดวลจุดโทษ 1-3 แต่ยังไง เอสปันญ่อล ก็กลายเป็นสโมสรแรกในการแข่งขันยูฟ่าคัพ หรือ ยูโรป้าลีก ที่ไม่เคยแพ้ต่อทีมไหนเลยตลอดทั้งทัวร์นาเม้นต์ นับว่าเป็นประวัติศาสตร์อันยิ่งใหญ่อีกด้านหนึ่ง แต่ว่าทาง วอลเตอร์ พาลเดียนี่ (Walter Pandiani) ก็ตัดสิทธิย้ายออกสโมสรหลังจากที่คว้าแชมป์ไม่ได้ ทั้งๆที่ วอลเตอร์ พาลเดียนี่ เป็นผ็ทำประตูได้มากที่สุดในรายการยูฟ่าคัพครั้งนี้ ส่วนวันที่ 9 มิถุนายน ค.ศ. 2007 ราอูล ตามูโด้ (Raul Tamudo) กลายเป็นนักเตะที่ทำประตูได้มากที่สุดของประวัติศาสตร์สโสร จากการทำไปทั้งหมด 111 ประตู แล้ว 1 ประตูที่ยอดเยี่ยมของ ราอูล ตามูโด้ ก็เกิดขึ้นในนาทีที่ 90 ตอนเจอกับคู่ปรับตลอดกาลอย่างบาร์เซโลน่า ส่งผลให้การแข่งขันจบลงด้วยผลเสมอ 2-2 แล้วก็เป็นการดับฝันบาร์เซโลน่าในปีนั้นด้วย เพราะจบในฐานะรองแชมป์ เนื่องจาก เรอัล มาดริด มีผลต่างของประตูดีกว่า

ในช่วงที่ 31 เมษายย ค.ศ. 2009 เอสปันญ่อลได้ลงแข่งขันที่สนามเหย้าเก่าอย่าง เอสตาดิโอ โอลิมปิโก เดอ มอนเตอร์ยุค เป็นเกมสุดท้าย หลังจากนั้นก็ย้ายไปอยู่แถวซาเรีย และการย้ายสนามทำให้ผู้ที่เป็นตำนานอย่าง ราอูล ตามูโด้ กลายเป็นนักเตะที่มีความสำคัญต่อสโฒสรเป็นอย่างมาก แล้วก็กลายเป็นตำนานที่ได้ลงเล่นในสนามเหย้าของสโมสรทั้ง 3 สนาม ต่อมาสโมสรได้ใช้สนาม เอสตาดีกูร์ เนยาเอลปรัต ที่ถูกใช้งานอย่างเป็นทางการในวันที่ 2 สิงหาคม ค.ศ. 2009 จากการแข่งขันระหว่าง เอสปันญ่อล กับ ลิเวอร์พูล ช่วงวันที่ 8 สิงหาคม ค.ศ. 2009 กัปตันทีมอย่าง ดานิเอล ฆาร์เก้ เสียชีวิตจากอาการหัวใจวาย ในวัย 26 ปี ที่บริเวณสวนหย่อมแห่งหนึ่งของประเทศอิตาลี่ ส่วนเกมการแข่งขันนัดต่อมา สโมสรเอสปันญ่อลและคู่แข่งก็ได้หยุดแข่งชั่วคราวในนามที่ 21 ซึ่งเป็นหมายเลขเสื้อของ ดานิเอล ฆาร์เก้ ด้วยการยืนตบมือทั่วสนามเพื่อเป็นเกียรติแก่ตัวนักเตะ แล้วในวันที่ 10 สิงหาคม ค.ศ. 2009 ได้มีการจัดอันดับของสโมสรยอดเยี่ยมในระดับยุโรปแห่งทศวรรษที่ 20 ซึ่งในปีนั้น เอสปันญ่อล อยู่ในอันดับที่ 98 จากการได้เข้าร่วมแข่งขันรายการระดับยุโรปบ่อย พร้อมกับอดีตนักเตะอย่าง เมาริซิโอ โปเช็ตติโน่ (Mauricio Pochettino) ได้เข้ามารับตำแหน่งเป็นผู้จัดการทีม ซึ่งการเข้ามาคุมครั้งนี้เป็นการหนีรอดตกชั้นจากดิวิชั่น 2 และในที่สุด เมาริซิโอ โปเช็ตติโน่ ก็พาสโมสรประสบความสำเร็จได้ด้วยการลงเล่นลีกสูงสุดของประเทศต่อไป และทางสโมสรก็มีนโยบายในการนำนักเตะระดับท้องถิ่นขึ้นมาพัฒนาให้อะคาเดมี่เพื่อเป็นกำลังเสริมให้กับสโมสรซึ่งอยู่ภายใต้การคุมทีมของโปเช็ตติโน่

แต่ถึงอย่างไรแล้วในปี ค.ศ. 2012-2013 ทาวบอร์ดบริหารของสโมสรก็ได้ลงมติกันในการปลด เมาริซิโอ โปเช็ตติโน่ ออกจากสโมสร หลังจากพาโมสรตกชั้น ต่อมาก็ได้ทำการแต่งตั้ง ฮาเวียร์ อกูเร่ เข้ามาคุมทีมต่อ ทาง ฮาเวียร์ อกูเร่ ใช้เวลาปีเดียวในการทำทีมเพียงปีเดียวก็สามารถขึ้นสูงลีกสูงสุดได้ แล้วก็พาสโมสรอยู่ปลอดภัยแบบหวุดหวิด จนในที่สุดสโมสรก็มีการเปลี่ยนผู้จัดการทีมคนใหม่อีกครั้ง โดยครั้งนี้เป็น เซอร์จิโอ กอนซาเลซ แต่แล้วก็อยู่แค่ปีเดียว ก็ต้องโดนปลดออกอีก หลังจากผลงานย่ำแย่ เลยต้องแต่งตั้งอดีตกัปตันทีมอย่าง คอนสแตนติน กัลกา เข้ามาช่วยคุมทีม และในช่วงนั้นก็มีการเปลี่ยนแปลงระบบภายในของสโมสรใหม่ โดยที่ประธานของสโมสรอย่าง โจเอน คอลเลท และเหล่าบอร์ดบริหารของสโมสรได้ตัดสินใจลาออกในวันที่ 10 มกราคม ค.ศ. 2016 พร้อมกับให้ เชน เยนเช็ง นักธุรกิจชาวจีนเข้ามาเทคโอเวอร์สโมสรต่อ เมื่อกลุ่มทุนเข้ามาเทคโอเวอร์ในหุ้นส่วนเกินกว่า 50% ทำให้ เชน เยนเช็ง มีสิทธิในการควบคุมสโมสรทุกอย่างแบบเต็มรูปแบบ โดยการเซ็นสัญญานั้นเกิดขึ้นในวันที่ 29 มกราคม ค.ศ. 2016 โดยที่ประธานสโมสรและบอร์ดบริหารชุดใหม่ได้ไล่ใช้หนี้ที่เกิดขึ้นจากปีก่อนๆ จนหมด ปัจจุบัน เอสปันญ่อล อยู่ภายใต้การคุมทีมของ อเบลาร์โด้ (Abelardo)

เกียรติประวัติแชมป์ทั้งหมดของ เอสปันญ่อล หรือ “เจ้านกแก้ว” : ระดับทวีปยุโรป เข้าร่วมแข่งขันยูโรป้าลีก (7 ครั้ง) เป็นรองแชมป์ ยูฟ่า ยูโรป้าลีก (1 ครั้ง), เคยเข้าร่วมแข่งขัน ยูฟ่าอินเตอร์โตโต้คัพ (2 ครั้ง), เคยเข้าร่วมแข่งขัน อินเตอร์ ซิตีส์แฟส์คัพ (2 ครั้ง) : ระดับประเทศ แชมป์ เซกุนด้า ดิวิชั่น ( สมัย), แชมป์ โกปาเดลเรย์ (1 สมัย), รองแชมป์ ซูเปร์โกปา เด เอสปัญญา (2 ครั้ง) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1900 ถึง ปัจจุบัน เอสปันญ่อล ลงแข่งขันไปแล้วทั้งหมด 84 ฤดูกาล ได้แก่ ลาลีก้า สเปน 80 ฤดูกาล, เซกุนด้า ดิวิชั่น 4 ฤดูกาล ส่วน เซกุนด้า ดีบีซีออน, เตร์เซร่า ดีบีซีออน และรายการภูมิภาค ไม่เป็นทางการ

10 นักเตะที่ลงเล่นให้สโมสรมากที่สุด : อันดับที่ 1 คือ Raul Tamudo ลงเล่น 389 นัด, อันดับที่ 2 คือ Antonio Argiles ลงเล่น 357 นัด, อันดับที่ 3 คือ Jose Maria ลงเล่น 343 นัด, อันดับที่ 4 คือ Thomas NKono ลงเล่น 321 นัด, อันดับที่ 5 คือ Mauricio Pochettino ลงเล่น 320 นัด, อันดับที่ 6 คือ Arteaga ลงเล่น 310 นัด, อันดับที่ 7 คือ Manuel Zuniga ลงเล่น 297 นัด, อันดับที่ 8 คือ Diego Orejuela ลงเล่น 294 นัด, อันดับที่ 9 คือ Fernando Molinos ลงเล่น 292 นัด และอันดับที่ 10 คือ Maranon ลงเล่น 287 นัด ( Updated : 26-4-2020 )